مفهوم کما،غش،تشنج ،علام هیستریکی
در اورژانس با شدت تمام هر روز چندین بار در ساعت به شدت باز و بسیته میشود و عدهای فرد را کشان کشان یا روی تخت به داخل سالن اورژانس می آورند از تمام بدتر اضطراب شدید همراهان بیمارانی است که مدعی هستند بیمارشان غش یا تشنج یا به کما رفته است .کمتر کسی حتی افراد آشنا به علوم پزشکی قادر است خود را به عنوان همراه بیمار در چنین مواقعی خودرا کنترل نماید و طبق آماربیشترین درگیریهای بین کادر نگبهانی ، کادر پرستاری و پزشکی با همراهان بیماران در رابطه با این گونه بیمارانی است که دچار اختلال هوشیاری واقعی یا گذرا یا تیکهای عصبی شده اند .ولی واقعا هرکسی روی زمین بیافتد یا احساس ضعف نماید را میتوان بعنوان غش یا تشنج یا کما به حساب آورد ؟ پاسخ این سوال مهم را میتوان از نظرات دکتر حسن عراقی زاده متخصص بیهوشی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله دریافت که متعقد است که سادهترین شکلی که مردم، آن را با نام غش کردن میشناسند، وقتی رخ میدهد که به دنبال یک تحریک دردناک شدید یا یک موضوع عاطفی متاثرکننده، شخص دچار افت شدید فشارخون همراه با کند شدن ضربان قلب میشود. این تحریک پاراسمپاتیکی را شاید خودتان هم تجربه کرده باشید. اگر از سوزن و تزریقات آمپول میترسید و یک روز صبح ناشتا مجبور شوید این کار را انجام دهید امکان دارد در همان بیمارستان یا آزمایشگاه غش کنید و برای لحظاتی به خاطر نیاورید چه شده است. این حالت وازو واگال، همان غش کردن موقتی است که با درمان سادهای مانند خواباندن شخص و قرار دادن پاها در سطحی بالاتر از سطح بدن رفع میشود.یکی دیگر از مواردی که میگویند فرد غش کرده، تشنج است که البته در این مورد، منشأ، مغز است. تشنجات صرع معمولا خودبهخود رخ میدهد و خودبهخود هم برطرف میشود. اما در مورد کما باید گفت نوعی بیهوشی عمیق است. کما در اثر یک عارضه یا بیماری جدی ایجاد میشود. معمولا طولانیمدت و گویای آسیب جدی ارگانیک است. از جمله علل آن میتوان به سکتههای وسیع مغز، خونریزیهای مغزی، هایپوکسی مغزی (افت اکسیژنرسانی به مغز)، علل متابولیکی مانند قند خون خیلی بالا یا قند خون خیلی پایین و یا سایر اختلالات الکترولیکی، علل کبدی مانند کمای کبدی و... اشاره کرد.در کما، بخشهایی از مغز به علل مختلفی که بعضی از آنها را نام بردیم آسیب میبیند و هوشیاری از دست میرود اما قلب،ریه، کلیه و کبد کار میکنند و به دلیل کار کردن این اعضای حیاتی هنوز زندگی و زنده بودن شخص وجود دارد اما هوشیاری و شعور از کار افتاده است. این بیهوش ماندن طولانی به شدت ضایعه مغزی بستگی دارد و بسته به آن امکان دارد از هفتهها تا ماهها یا سالها طول بکشد. اما مفهوم بیهوشی کلاسیک که کار متخصص بیهوشی است با همه اینها فرق دارد. این کار توسط داروهای هوشبر انجام میشود و بهطور موقت و کنترلشده، سطح هوشیاری را پایین میآوریم تا به همراه بیدردی بتوانید عمل جراحی را تحمل کنید. این نوع بیهوشی از همه جهت تحت کنترل است و اینکه کی شروع میشود، چه مدت ادامه مییابد و چه موقع خاتمه خواهد یافت، معلوم خواهد بود، در حالی که غش کردن ناشی از اتفاقات گذرایی است که برای سیستم قلبی عروقی ما رخ میدهد.البته باید علاوه برنظرات دکتر حسن عراقی زاده باید تیکهای عصبی با نام بیماران هیستریکی که در اصل از نظر جسمی سالم بوده وناشی از مشکلات خانوادگی یا مالی یا بروز حوادث ناگوارناگهانی در زندگی فردی همچون جدایی و طلاق ،فوت عزیزان ،از دست دادن پول ،و....به آنها نیز اضافه کرد ولی نکته بسیار مهمی که هر روز در اورژانسهاازبین این چهار مورد غش ،تشنج ،کما ،بیماران هیستریکی بیشترین مواردی که برای سیستم درمانی و حفاظتی مشکل ساز گردیده و خبرساز مطبوعات میگردد متاسفانه شبه بیماران هیستریکی هستند که بدون شک هیچ مورد اورژانسی و پزشکی نداشته ولی نه تنها باعث کندی درمان خودشان میشوند از طرفی نیز حتی درمان بیماران دیگر اختلال ایجاد و باعث تشویش و اضطراب شدید همراهان بی خبر از وضعیت واقعی بیمارانشان میگردد .طبق آمار نیز بیشترین درگیری فیزیکی کادر و همراهان نیز بیماران هیستریکی هستند .این بیماران باجزیی ترین توجهات پزشکی قابل درمانند که این مسئله مهم از آموزشی نیز میتواند مورد توجه پزشکان و پرستاران جوان نیز قرار گیرد که در مواجه با این بیماران علاوه بر اطمینان دادن به همراهان بیمار سریعا حداقل کارهای پزشکی را همچون گرفتن علایم حیاتی و دادن آرامبخش به بیمار و هدایت و جداسازی این بیماران از بیماران واقعی اورژانس میتواند از بروز هرگونه عوارض و پیامدهای آتی جلوگیری کند .
http://www.rs272.com/
http://rs272.tarlog.com/
http://rs272.vcp.ir
http://www.sahand272.blogfa.com/
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
دکتررحمت سخنی ازارومیه مرکزآموزشی درمانی امام خمینی (ره)
Dr.RAHMAT SOKHANI