روشهای پیشگیری از سنگ سازی کلیه های انسان
انتخاب : دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره)
Dr.RAHMAT SOKHANI
مواجهه مجدد با سنگ کلیه در کسانی که یکبار تجربه سنگ کلیه را داشتهاند، کاملاً محتمل است. تقریباً نیمی از کسانی که سنگ کلیه داشتهاند، موارد بیشتری از ابتلا به سنگ را در مدت 5 سال بعد از اولین تجربهشان دیدهاند و تنها استثنا در این مورد، آنهایی هستند که از اقدامات پیشگیرانه بهره بردهاند. این اقدامات میتواند شامل ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی مانند مصرف مایعات بیشتر و نیز ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی باشد. در صورتی که دارای زمینههای مستعدکننده ابتلا به سنگ کلیه مانند سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ باشید یا اینکه علیرغم مراقبتهای فوق، مجدداً دچار سنگ کلیه شوید یا سنگ شما به تدریج بزرگتر شود، ممکن است پزشکتان استفاده از تدابیر پیشگیریکننده دارویی را پیشنهاد کند. او ممکن است از شما بخواهد تا پس از دفع سنگ، ادرار 24 ساعتهتان را جمع کنید. با آزمایش ادرار میتوان به نوع و علت تشکیل سنگ پی برد و با دانستن این موارد میتوان راههای پیشگیری از پیدایش مجدد سنگ را مشخص و به آن عمل کرد.در موارد نادری نیز افزایش فعالیت غدد پاراتیرویید با تولید مقادیر بالای نوعی هورمون، موجب افزایش سطح کلسیم خون و تشکیل سنگ کلیه کلسیمی میشود. در چنین مواردی، برای پیشگیری از پیدایش مجدد سنگ ممکن است نیاز به یک عمل جراحی برای برداشتن غده پاراتیرویید باشد. اما در صورتی که سنگ کلیه شما با هر یک از موارد زیر همراه باشد، درمان آن نیازمند اقدامات بیشتری خواهد بود:
ابتلای مکرر به عفونتهای ادراری
کاهش عملکرد کلیه
تککلیهای بودن
بیماریهای نقص سیستم ایمنی
پیوندی بودن کلیه
اگر در اولین تجربه بیماریتان بیش از یک سنگ داشتهاید یا سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه دارید، در آن صورت استعداد بیشتری برای ابتلای مجدد به سنگ خواهید داشت و لازم است تدابیری برای ممانعت از تکرار این مشکل بیندیشید. در چنین شرایطی، رعایت موارد ذیل کمککننده خواهند بود:
مایعات بیشتری مصرف کنید: روزانه حداقل 8 تا 10 لیوان آب بنوشید و اگر در مناطق گرم و خشک زندگی میکنید و اگر هوای محیط کارتان گرم است، آب بیشتری بنوشید. به تدریج بر مقدار مایعات مصرفی خود بیفزایید و اگر در حال حاضر، روزی 8 تا 10 لیوان آب نمینوشید، سعی کنید روزانه حداقل یک لیوان به آب مصرفیتان بیفزایید. افزودن تدریجی به مقدار آب مصرفی، به بدنتان این امکان را خواهد داد تا خود را با مقادیر اضافی مایع ورودی وفق بدهد.
مصرف فیبر و ویتامین C را افزایش دهید: فیبر در سبوس گندم و جو، حبوبات، نان تهیه شده از گندم کامل، کلم، هویج، میوهها و … یافت میشود. افزایش زیاد مصرف ویتامین C با اسیدی کردن ادرار موجب حل شدن سنگهای فسفات کلسیمی که از سنگهای شایع کلیه است و نیز سنگهای فسفات آمونیم منیزیم میشود که سنگهای اخیر با عفونتهای ادراری همراه هستند و در صورتی که از بین نروند، راهی جز جراحی برای از میان بردن آنها وجود نخواهد داشت.
مصرف گوشت را کم کنید.
مصرف کلسیم را افزایش دهید: مصرف مقادیر کافی کلسیم همراه با یک رژیم کمسدیم و کمپروتئین ممکن است از خطر ایجاد دوباره سنگ بکاهد. برخی مطالعات نشان دادهاند که برخلاف برخی تصورات رایج، مصرف مقادیر بالای کلسیم از خطر تشکیل دوباره سنگ میکاهد. احتمالاً این مسأله به دلیل اتصال کلسیم به اگزالات در داخل لوله گوارشی و ممانعت از جذب اگزالات است که بدین ترتیب از میزان ایجاد سنگ میکاهد.از مصرف غذاهای حاوی اگزالات فراوان مانند سبزیجات سبز تیره، ریواس، آجیل و شکلات بپرهیزید.
کمتر نمک بخورید: در زمان طبخ یا خوردن غذا از افزودن نمک به آن خودداری کنید. ترجیحاً نمکدان را هم از روی میز غذایتان بردارید.
توصیه های بسیار مهم در کاهش سنگ سازی در کلیه ها:
1ـ مقدار مایع مصرفی شما زمانی کافی است که رنگ ادرارتان کاملاً شفاف یا حداکثر زرد روشن باشد. در غیر این صورت، حجم آبی که مینوشید، کافی نیست و لازم است بر میزان مایع مصرفیتان بیفزایید. این نکته شامل تمام انواع آبهای قابل شرب با هر درجه سختی میشود؛ پس هیچوقت به تصور اینکه آب شرب منطقهتان املاح فراوانی دارد و شاید سنگساز باشد، از نوشیدن آب کافی پرهیز نکنید و مطمئن باشید که با مصرف مقادیر کافی از همان نوع آب نیز دچار مشکل نخواهید شد.
2ـ در صورتی که مبتلا به بیماریهای قلبی، کلیوی یا کبدی هستید و محدودیت مصرف مایعات دارید، حتماً قبل از افزایش حجم مایع مصرفیتان با پزشک معالج خود مشورت کنید.
3ـ ممکن است پزشک شما قبل از انجام هر نوع تغییری در رژیم غذاییتان تصمیم به انجام آزمایشهای تکمیلی بگیرد.
4ـ در صورتی که علیرغم رعایت موارد فوق و مصرف مایعات بیشتر و تغییر رژیم غذایی مجدداً دچار سنگ کلیه شدید، ممکن است پزشکتان از درمان دارویی کمک بگیرد. در مواردی هم که فرد مبتلا به بیماریهای زمینهساز تشکیل سنگ باشد، باز هم درمان دارویی برای کاهش خطر تشکیل سنگ توصیه میشود. نوع داروهای تجویزی نیز به نوع سنگِ تشکیلشده بستگی دارد.
http://www.rs272.com/
http://rs272.tarlog.com/
http://rs272.persiangig.com/
http://rs272.vcp.ir
http://www.sahand272.blogfa.com/
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI